In het interview met Frans Melissen in de volgende editie van TGTHR leggen wij hem een aantal vragen voor naar aanleiding van zijn inaugurele rede. Hier alvast een voorproefje:
Wat is er mis met de huidige generatie duurzame businessmodellen?
‘Deze businessmodellen spelen het spel volgens de regels van ons huidige sociaaleconomische systeem. Dat systeem is echter - mede - de oorzaak van veel van de problemen waarmee we nu worstelen, zeker op het gebied van een ongelijke en oneerlijke verdeling van de lusten en de lasten, en het negeren van negatieve effecten op langere termijn. Als we werkelijk een duurzame maatschappij willen creëren, zullen we die moeten baseren op nieuwe spelregels. Nieuwe spelregels en dus een nieuw systeem. Huidige businessmodellen helpen hier niet bij - ze zijn juist een symptoom van het oude systeem!’
Op welke manier komen jouw vierde generatie businessmodellen aan die beperkingen tegemoet?
‘Vooral door niet het bedrijf of winst centraal te stellen, maar door het vervullen van een bepaalde behoefte of het oplossen van een concreet probleem centraal te stellen en door het bedrijf een onderdeel te laten zijn van een gemeenschap, van een stukje van onze maatschappij dat dat op een nieuwe manier gaat “regelen”. Met andere woorden: door het bedrijf onderdeel te laten zijn van de oplossing en niet van het probleem.’
Wat zijn de belangrijkste implicaties van vierde generatie businessmodellen in de praktijk?
‘Misschien is de belangrijkste implicatie wel het accepteren van het feit dat de juiste beslissingen, beslissingen zijn die je neemt samen met anderen - vaak mensen die niet binnen jouw bedrijf werken, op basis van gedeelde ideeën over waar we naar toe moeten en hoe dat te realiseren. Het gaat dus niet meer om het vergroten van marktaandeel en winst, maar om het optimaliseren van jouw bijdrage aan een duurzame maatschappij.’
Wat moet er gebeuren om die vierde generatie businessmodellen de norm te laten worden?
‘Ik begrijp natuurlijk ook wel dat dit niet zo maar zal gebeuren. Ik vertel in mijn rede niet voor niets over de weerstand van het oude systeem. Dat zal ook gelden voor vierde generatie businessmodellen. Dat de principes waarop ze gebaseerd zijn misschien een beetje gek, een beetje naïef lijken, zeker beredeneerd vanuit de logica van het oude systeem, is echter geen reden om het niet te doen. De tekortkomingen van het oude systeem zullen steeds zichtbaarder en voelbaarder worden en de voordelen van alternatieve - zoals vierde generatie duurzame businessmodellen - daarmee steeds aanlokkelijker voor steeds meer mensen en bedrijven. Er is geen recept, geen onzichtbare hand die ons door het moeras leidt… gewoon doen en daarover vertellen aan eenieder die het wil horen!’
Reacties