Met een slim samengesteld pakket van CO₂-reductiemaatregelen kan per saldo zonder maatschappelijke kosten worden voldaan aan de Urgenda-uitspraak. Het sluiten van één of twee nieuwe kolencentrales en CO₂-afvang (CCS) in de industrie maken deel uit van dit meest kosteneffectieve pakket.

Als ervoor gekozen wordt om alleen de twee jaren negentig-kolencentrales te sluiten, maar niet één of twee van de nieuwe kolencentrales, dan zijn veel duurdere alternatieve maatregelen noodzakelijk om de Urgenda-doelstelling te halen. De maatschappelijke kosten bedragen dan jaarlijks zo’n 400 tot 600 miljoen euro en de kosten voor huishoudens stijgen dan met 50 tot 80 euro per jaar. Dit blijkt uit een onlangs gepubliceerd onderzoek van CE Delft, in opdracht van European Climate Foundation (ECF) en Eneco.

Extra broeikasgasreductie nodig

In de Urgenda-uitspraak is bepaald dat Nederland in 2020 de uitstoot van broeikasgassen moet beperken tot 25% ten opzichte van het niveau in 1990. Om de doelstelling van 25% CO₂-reductie in 2020 te halen, is een extra broeikasgasreductie nodig van 15 miljoen ton. Het kabinet heeft op 9 april jl. aangegeven dat dit najaar wordt besloten welke concrete CO₂-reductie-maatregelen moeten worden genomen om de Urgenda-doelstelling te halen. Als mogelijke maatregelen noemt het kabinet de sluiting van de twee jaren negentig-kolencentrales en het intensiveringspakket van het Energieakkoord.

Aanbevelingen om de Urgenda-doelstelling te bereiken

CE Delft komt met een aantal bevindingen en aanbevelingen hoe de Urgenda-doelstelling zo kosteneffectief mogelijk kan worden bereikt:

• De door het kabinet voorgestelde maatregelen (o.a. Energie-akkoord, CCS ROAD en de sluiting van twee jaren negentig-centrales) zijn niet voldoende om aan de Urgenda-doelstelling te voldoen. Dit voorgestelde pakket van het kabinet leidt tot een CO₂-reductie van 5 tot 8 miljoen ton terwijl een reductie-opgave van 15 miljoen ton nodig is. Dit betekent dat – zelfs als de twee jaren negentig-kolencentrales voor 2020 worden gesloten – de resterende opgave om te voldoen aan de gerechtelijke uitspraak zo’n 7 tot 10 miljoen ton bedraagt.

• CE Delft heeft alle in 2020 realiseerbare maatregelen in een kostencurve met reductiepotentieel gezet om vast te stellen wat het meest kosteneffectieve pakket is om de resterende CO₂-reductie opgave van 7 tot 10 miljoen ton in te vullen. 3 miljoen ton CO₂-reductie kan worden gerealiseerd met maatregelen die niets kosten of zelfs geld opleveren. Het gaat dan om energiebesparingsmaatregelen in de industrie, gedragsmaatregelen in het verkeer en maatregelen in de landbouwsector.

• Naast deze rendabele maatregelen zijn CO₂-afvang en opslag (CCS) in de industrie (kosten 24 euro per vermeden ton CO₂) en sluiting van één of twee van de nieuwe kolencentrales (kosten 29 euro per vermeden ton CO₂) de goedkoopste maatregelen om aan de resterende Urgenda-opgave te voldoen.

• Indien ervoor gekozen wordt om alleen de twee jaren negentig-kolencentrales te sluiten, maar niet één of twee van de nieuwe kolencentrales, dan zijn veel duurdere alternatieve maatregelen noodzakelijk om de Urgenda-doelstelling te halen. Voorbeelden van deze duurdere maatregelen zijn volgens de CE-studie: biomassa in stadsverwarming, een kilometerheffing voor het verkeer en rantsoenaanpassingen bij melkvee. Als dit alternatieve duurdere pakket wordt doorbelast aan de huishoudens, bedragen de jaarlijkse meerkosten per huishouden zo’n 50 tot 80 euro per jaar.

CO₂-reductie in 2020 noodzakelijk

Met deze studie willen ECF en Eneco een actieve bijdrage leveren aan het publieke debat over de vraag hoe tegen de laagste kosten invulling kan worden gegeven aan de rechterlijke uitspraak om 25% CO₂ te reduceren in 2020. Beide organisaties zijn overigens van mening dat zonder de Urgenda-zaak ook een doel van 25% CO₂-reductie in 2020 noodzakelijk is om op koers te blijven van de mondiale klimaatafspraken die gemaakt zijn in Parijs.

Download de studie ‘Recht doen aan klimaatbeleid – Kosteneffectief naar 25% reductie in 2020’